Ggz-capaciteit en -wachttijd beter benutten
Ondanks de afgenomen doorverwijzingen dit jaar naar de ggz, tonen de wachtlijsten geen krimp. De capaciteit in de ggz moet beter worden benut én tijdens het wachten moet overbruggingshulp worden geboden. Zodat mensen in psychische nood direct steun krijgen en alvast aan de slag kunnen. Kompassie, het onafhankelijk steunpunt mentale gezondheid in Den Haag, biedt deze vorm van integrale en laagdrempelige overbruggingshulp en ziet zelfs dat de situatie van deelnemers verbetert. D66 Kamerleden brachten op 9 november een digitaal werkbezoek.
Afgenomen doorverwijzingen verkorten niet de wachttijden
Om de wachtlijsten in de ggz aan te pakken moet tegelijk de oorzaak én de nadelen van het wachten worden aangepakt. Een van de problemen is dat cliënten in de ggz niet de zorg krijgen die er vaak wel is. In elke regio zitten ggz-zorgaanbieders en zorgverzekeraars aan zogeheten transfertafels om met elkaar de vraag en het aanbod naast elkaar te leggen. Het is echter onduidelijk wat deze transfertafels opleveren, nog steeds wordt niet voor elke cliënt een oplossing gevonden. Zelfs nu de doorverwijzingen naar de ggz in de Corona-periode zijn afgenomen, nemen de wachtlijsten niet af. MIND wil meer duidelijkheid over de effectiviteit van de transfertafels en de stagnatie in de wachtlijsten.
Capaciteit benutten
Naast de transfertafels moeten alle organisaties in een regio beter naar elkaar doorverwijzen. Hier zijn enkele jaren geleden de regionale Taskforces wachtlijsten voor ingesteld waar zorgverleners, zorgverzekeraars, vertegenwoordigers van cliënten, gemeenten en huisartsen met elkaar kijken hoe het in de regio loopt, wat er nodig is en wat van elkaars innovaties geleerd kan worden.
Directeur Jacqueline van de Bos van Kompassie neemt daaraan deel: “De toegevoegde waarde van deze taskforce is dat de formele zorg samen met de informele zorg en het sociaal domein kijkt naar de mogelijkheden. Het is belangrijk dat het hele krachtenveld daaraan deelneemt, dan kunnen we aanpakken.”
Situatie verbeteren tijdens wachttijd
Wanneer iemand psychische klachten krijgt, is elke wachttijd teveel. Het is dan essentieel om de schadelijke wachttijd te keren in een productieve periode waarin de cliënt steun krijgt en zich voorbereidt op de behandeling. Deze overbruggingshulp wordt onder andere geboden door zelfhulpinitiatieven. Ervaringsdeskundige vrijwilligers werken één-op-één met mensen die op de wachtlijst staan aan het verlagen van de kans op escalatie en aan het verminderen van randproblematiek.
Justin Flipsen van Kompassie coördineert deze overbruggingshulp: “Als ervaringsdeskundige stellen we ons als lotgenoot gelijkwaardig op en werken we aan het vergroten van de zelfredzaamheid en het zelfvertrouwen. We gaan daarbij uit van wat iemand zelf kan en we helpen hem om regie op de eigen situatie te krijgen. De focus ligt op de bevordering van herstel en het wegnemen van de factoren die dit in de weg staat.”
De eerste resultaten van overbruggingshulp zijn positief. Bij alle 26 deelnemers in Den Haag was het nodig om emotionele ondersteuning te bieden in de vorm van lotgenotencontact. Dit gecombineerd met het wegwerken van de randproblematiek, heeft geresulteerd in de enorme waardering die zij voor de overbruggingshulp hebben: 86% geeft aan dat door de wachttijdondersteuning zijn/haar situatie is verbeterd en met meer vertrouwen het behandeltraject in te gaan.
Digitaal werkbezoek Kamerleden
Op 9 november sprak MIND met de Kamerleden in het digitale werkbezoek over oplossingen voor de wachtlijsten en liet hen kennis maken met Kompassie. D66-kamerlid Antje Diertens was erbij: ”We willen regionale regie van de wachtlijsten in de ggz door verzekeraars. Zodat ggz-aanbieders samen kijken waar de beste behandeling moet plaatsvinden en of mensen niet dubbel of verkeerd op wachtlijsten staan. En we willen vroeg hulp bieden bij psychische problemen. Herstelinitiatieven kunnen daar een belangrijk rol in spelen.” Uit onderzoek door MIND naar de impact van de corona-crisis, blijkt de laagdrempelige vorm van inloop die deze centra bieden, essentieel om contact te houden met psychisch kwetsbare mensen.