Psysalon ‘Mentorschap, bewindvoering & curatele’ | verslag
Maak je je zorgen over de financiële situatie van je naaste, nu of later? Geef je de financiële administratie uit handen of doe je het zelf? Maar wat als je er niet meer bent?
Maandag 19 april 2021 organiseerden Kompassie en Ypsilon een online Psysalon met als thema mentorschap, bewindvoering & curatele. Saskia van der Meer, vrijwilliger bij Ypsilon, interviewde Lisette van Doorne. Naast haar werk als beschermingsbewindvoerder, curator en mentor bij Stichting bewindvoering Nu voor Later, is Lisette actief als vrijwilliger bij Ypsilon en heeft ze persoonlijk ervaring met deze materie vanwege een psychosegevoelige naaste. Ze gaf veel waardevolle informatie.
Curatele, beschermingsbewind en mentorschap zijn verschillende maatregelen om mensen te beschermen die zelf niet goed beslissingen kunnen nemen. Curatele is voor zowel financiële als persoonlijke beslissingen, bewind alleen financiële beslissingen en mentorschap beslissingen over zorg. Wisselen van curator of bewindvoerder kan altijd, maar kost wel geld i.v.m. dossieroverdracht.
Curatele
Dit is eigenlijk een soort voogdij en gaat over de persoon zelf. Een curator beslist over geld, verzorging, verpleging, behandeling of begeleiding van de betrokkene. Iemand die onder curatele staat is handelingsonbekwaam. Curatele wordt altijd gepubliceerd in Centraal Curatele- en Bewind Register. In dat geval kunnen bijvoorbeeld ondoordachte aankopen teruggedraaid worden.
Bewind
Beschermingsbewind gaat over het vermogen en wordt altijd uitgesproken door de kantonrechter. Vaak wordt dit aangevraagd als familie de belangen niet meer kan of wil behartigen. Dit kan zijn vanwege leeftijd, of omdat het financieel beheer de relatie met de naaste te veel onder druk zet. Je kunt een beschermingsbewindregistratie aanvragen, zelfs achteraf, maar dat kost wel veel moeite.
Je kunt zelf een familie- of een professionele bewindvoerder kiezen. Het is verstandig een toekomstige bewindvoerder te bevragen op ervaring met psychoses, hoe hij aankijkt tegen informeren van familie en privacy. Het is fijn als familie op de hoogte te worden gesteld bij bijzondere situaties, zoals geen of juist te veel geld uitgeven. St. Bewindvoering Nu voor Later let daar op. De kosten voor één persoon zonder schulden zijn € 119,69 (incl. BTW) p.m.. Als dit een bezwaar is wegens laag inkomen, kan de bewindvoerder bijzondere bijstand aanvragen. De regels verschillen per gemeente.
De bewindvoering kan aangevraagd worden door de betrokkene zelf, familie, een ggz-instelling of het OM (Openbaar Ministerie/ Officier van justitie). Als het verzoek via het OM loopt, komt de naam van de verzoeker niet op de beschikking te staan; dit om frictie met de naaste te voorkomen. Op de site staat precies welke documenten vereist zijn. Stuur zoveel mogelijk documenten mee.
Budgetbeheer is ook mogelijk. Dit is makkelijk te regelen, maar je kan makkelijk van het contract afkomen. Dit is een nadeel als de naaste periodes heeft dat hij geen hulp meer wil.
Als je weet dat je naaste waarschijnlijk niet verantwoordelijk om kan gaan met een erfenis, kan een erfdeel onder testamentair bewind worden gesteld in het testament bij de notaris. Je zorgt er dan voor dat je partner, kind, broer of zus hulp krijgt bij het beheren van een erfenis. In een brief kun je aangeven wat de wensen zijn t.a.v. de besteding van het geld. Lisette benadrukt dat broers en zussen in bescherming moeten worden genomen. Laat in het testament ook een afwikkelingsbewindvoerder benoemen, bij voorkeur een notaris. Dit kan grote problemen voorkomen omdat de naaste vaak weigert te tekenen op momenten dat dit nodig is om zaken af te kunnen handelen.
Een Wajong-uitkering loopt door bij ontvangen vermogen, bij participatie/bijstand uitkering (van de sociale dienst) is een erfenis tot € 6000,- vrijgesteld en moet daarboven het vermogen opgegeten worden. Zaak is op tijd een nieuwe uitkering aan te vragen voordat het geld op is.
Ook kan gekozen worden voor onterven. Het bedrag kan dan geschonken worden in de vorm van een legaat van de omvang van het erfdeel of de legitieme portie. Belangrijk argument hiervoor is dat dit de broers en zussen ontlast! Lisette benadrukt nogmaals: Denk bij de keuzes aan de broers en zussen! Stel jezelf vragen over wat je precies geregeld wilt hebben en vraag advies. Dit kan ook bij Stichting Nu voor Later.
Mentorschap
Gaat over zorgbelangen en wonen en wordt vaak door familie vervuld. Mentorschap Nederland kan dit ook op zich nemen. In dat geval is het eveneens te bespreken of de betreffende persoon ervaring heeft met psychoses. Een mentor heeft gezien zijn rol altijd inzage in het medische dossier, maar heeft geen beslissende stem.
Over de duur van het aanvragen van beschermingsbewind, curatele en mentorschap kan in coronatijd weinig gezegd worden. Het kan zowel voor bepaalde als onbepaalde tijd worden uitgesproken. Elke vijf jaar is er een evaluatie en ook kan de cliënt zelf bezwaar maken. Soms kan verzoek tot opheffing in goed overleg gehonoreerd worden, eventueel gedeeltelijk.
Meer informatie
Rijksoverheid | curatele, bewind en mentorschap
Vereniging Mentorschap Netwerk Nederland
Ondersteuning naasten GGZ | Kompassie
Mantelzorgers GGZ kunnen terecht bij Kompassie voor ondersteuning in de vorm van een luisterend oor, begeleiding, informatie en advies. Deze ondersteuning wordt geboden door familie-ervaringsdeskundige familiecoaches van Kompassie, is kosteloos en er zijn geen wachtlijsten. Het maakt daarbij niet uit of uw naaste in behandeling is bij een GGZ-instelling of niet.
Voor het maken van een afspraak met een familiecoach kunt u een mail sturen naar mantelzorg@kompassie.nl. Of bel naar (070) 427 32 40 en vraag naar Esther van der Meer of Merel van Aardenne